Wie is eenzaam?
Over het probleem van eenzaamheid wordt veel geschreven en gepraat. Het lijkt er op dat het een maatschappelijk probleem is dat steeds groter wordt. Maar dat is niet zo. Eenzaamheid is een verschijnsel dat door de jaren heen een ongeveer even groot gedeelte van de mensen treft. Dat weten we omdat dat al jaren gemeten wordt. Dat “meten” is niet helemaal zonder problemen, omdat je daarbij afhankelijk bent van wat mensen over hun eigen situatie zeggen, en niet iedereen is daar open over. Maar als we er van uitgaan dat mensen eerder jokken dat ze niet eenzaam zijn, dan zijn de gevonden cijfers accuraat of zelf een onderschatting. En dan hebben we het over 10% (of iets meer) van de volwassen bevolking van ons land die aangeeft ernstig eenzaam te zijn. Maar wanneer ben je dat nu? Hoe moet je leven er uit zien als je tot de ernstig eenzamen behoort? Het boeiende is, dat hierover op grond van de onderzoeksgegevens, geen zinnig woord te zeggen is. Als gezegd wordt dat 10% van de volwassenen ernstig eenzaam is, dan betekent dat het volgende.
- Er is aan een grote groep mensen een vragenlijst voorgelegd met 11 vragen (deze vragen vind je onderaan dit artikel).
- Op elk van de vragen (het zijn in feite eerder uitspraken) kon je nee antwoorden, of ja of min of meer.
- Aan elk antwoord word dan vervolgens een score toegekend en hoe hoger de score, hoe eenzamer je wordt geacht te zijn.
Ofwel: de sterk eenzamen onder ons hebben een hele hoge score op de betreffende vragenlijst. Hoe hun leven er uit ziet, daar kan de test geen antwoord op geven. Dat lezen we soms in tijdschriften en kranten, en zien we in documentaires op de televisie. Wat daaruit blijkt is, dat elke situatie op zichzelf staat. Voor iedereen is het eenzaamheidsgevoel iets persoonlijks en vraagt om een persoonlijke benadering. Niet dat er geen overeenkomsten zijn waarop we meer algemene antwoorden op het probleem van de eenzaamheid kunnen formuleren. Die zijn er best en er is inmiddels ook veel onderzoek over bekend. Daarover kun je lezen op deze website en wel hier…
De vragenlijst
De eenzaamheidsschaal (van De Jong-Gierveld) bestaat uit de volgende 11 stellingen:
- Er is altijd wel iemand in mijn omgeving bij wie ik met mijn dagelijkse probleempjes terecht kan.
- Ik mis een echt goede vriend of vriendin.
- Ik ervaar een leegte om mij heen.
- Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid kan terugvallen.
- Ik mis gezelligheid om mij heen.
- Ik vind mijn kring van kennissen te beperkt.
- Ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen
- Er zijn voldoende mensen met wie ik me nauw verbonden voel.
- Ik mis mensen om mij heen.
- Vaak voel ik me in de steek gelaten.
- Wanneer ik daar behoefte aan heb, kan ik altijd bij mijn vrienden terecht.
De antwoordmogelijkheden zijn: ‘ja’, ‘min of meer’, ‘nee’. Op basis van de antwoorden op de 11 items is een totaalscore berekend, die van 0 tot 11 loopt. Hoe hoger de score, hoe groter de ervaren eenzaamheid Een score van 3 of hoger is indicatief voor de aanwezigheid van eenzaamheid waarbij een score van 9 of 10 indicatief is voor ernstige eenzaamheid en een score van 11 voor zeer ernstige eenzaamheid